WYSTAWA „ASTRONOM KOPERNIK, CZYLI ROZMOWA Z BOGIEM”
Więcej pod tym LINKIEM oraz TUTAJ
Od 12 listopada 2023 w Sali Mieszczańskiej toruńskiego Ratusza można było oglądać obraz ASTRONOM KOPERNIK, CZYLI ROZMOWA Z BOGIEM pędzla Jana Matejki. Z inicjatywy Marka Żydowicza, dyrektora i pomysłodawcy Festiwalu EnergaCAMERIMAGE do Torunia na blisko dwa tygodnie trafiło arcydzieło najwybitniejszego reprezentanta nurtu historyzmu w malarstwie polskim. Było to unikalne wydarzenie i niepowtarzalna szansa by podziwiać obraz, który ma swoje niepodważalne miejsce w historii Polski.
Imponujące dzieło Matejki na co dzień podziwiać można w Krakowie, w gmachu Collegium Novum, który to budynek opuszcza ono bardzo rzadko. W ciągu ostatnich 70 lat poza stolicą Małopolski obraz prezentowano jedynie w National Gallery w Londynie i w Zamku Królewskim w Warszawie. Od 12 do 26 listopada 2023 można było obcować z arcydziełem w Muzeum Okręgowym w Toruniu. Wydarzenie towarzyszyło Festiwalowi EnergaCAMERIMAGE. W okresie jego trwania, czyli do 18 listopada 2023 ekspozycja dostępna była bezpłatnie.
Obraz przedstawiający Mikołaja Kopernika otoczonego przyrządami astronomicznymi i spoglądającego w natchnieniu w niebo powstał w 1873 roku z okazji 400. rocznicy urodzin wielkiego astronoma i najsłynniejszego torunianina. Pokazu dzieła nie uwzględniono jednak w oficjalnym programie obchodów rocznicy, jakie odbywały się wówczas w Krakowie. Matejko zdecydował się samodzielnie pokazać go w krakowskiej sali rady miasta, a następnie już poza Galicją w Warszawie i w Wiedniu. Obraz budził olbrzymie emocje i bardzo szybko został zakupiony ze składek publicznych i przekazany Uniwersytetowi Jagiellońskiemu, który jest jego właścicielem do dziś. ASTRONOM KOPERNIK, CZYLI ROZMOWA Z BOGIEM to bez wątpienia najsłynniejsze malarskie ujęcie wybitnego torunianina, które od 150 lat kształtuje nasze wyobrażenie o Koperniku. Matejko w swej pracy wzorował się na zachowanych wizerunkach Kopernika, poszukując jednocześnie modela, który by im odpowiadał. Wybór padł na przyjaciela artysty – Henryka Levittoux – lekarza i miłośnika sztuki. Do obrazu pozował także dziewiętnastoletni siostrzeniec żony artysty, Antoni Serafiński.
Toruńska wystawa wzbogacona została o szkice Jana Matejki będące studium postaci Mikołaja Kopernika oraz unikalną, niezwykle zabawną karykaturę, w której sam Matejko ukazał, w jakich warunkach powstawał obraz. W sali mieszczańskiej znalazł się także wielkoformatowy ekran, na którym wyświetlany był film NASA pokazujący Słońce, będące centralnym punktem teorii Mikołaja Kopernika.
Kuratorem wystawy był Marek Żydowicz, koordynatorkami Agnieszka Swoińska, Michał Prewysz-Kwinto i Dominika Krawańska. Wystawa powstała dzięki wsparciu zespołu Muzeum Okręgowego w Toruniu. Organizatorem wystawy była Fundacja Tumult. Partnerem głównym wydarzenia był Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Partnerami Muzeum Okręgowe w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie oraz Muzeum Narodowe w Krakowie. Festiwal dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Miasta Toruń.
Organizatorzy dziękują za pomoc i wsparcie Dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu Pani Aleksandrze Mierzejewskiej, Panu Profesorowi Krzysztofowi Stopce – Dyrektorowi Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Panu Profesorowi Andrzejowi Szczerskiemu – Dyrektorowi Muzeum Narodowego w Krakowie a także Prezydentowi Miasta Torunia Panu Michałowi Zaleskiemu oraz Marszałkowi Województwa Kujawsko-Pomorskiego Panu Piotrowi Całbeckiemu.