WSPÓŁFINANSOWANIE: WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE, MINISTER KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO Z FUNDUSZU PROMOCJI KULTURY, POLSKI INSTYTUT SZTUKI FILMOWEJ ORAZ FILMOTEKA NARODOWA – INSTYTUT AUDIOWIZUALNY
Legal Forum
Camerimage 2005
Od samego początku istnienia Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych PLUS CAMERIMAGE jednym z głównych celów jego organizatorów jest wzmacnianie pozycji autora zdjęć i uznanie go współtwórcą dzieła filmowego. Dzięki naszemu zaangażowaniu i staraniom Polskiego Stowarzyszenia Twórców Obrazu Filmu Fabularnego została zmieniona ustawa o prawach autorskich i umieszczono w niej autora zdjęć (operatora obrazu) jako współtwórcę utworu audiowizualnego, a tym samym został on uznany obok reżysera, twórcy adaptacji utworu literackiego, twórcy stworzonych dla utworu audiowizualnego utworów muzycznych lub słowno-muzycznych oraz twórcy scenariusza, za twórcę wnoszącego wkład twórczy w jego powstanie.
Polska jest drugim państwem na świecie, po Bułgarii, które przyznało operatorom słusznie należące się im prawa.
Festiwal Camerimage ma ambicje stać się międzynarodowym forum dla dyskusji na temat szeroko pojętych praw autorskich do utworu audiowizualnego. Chcielibyśmy stworzyć platformę wymiany doświadczeń, dostarczania argumentów prawnych i artystycznych przedstawicielom stowarzyszeń operatorskich z krajów, w których nie udało się wywalczyć praw dla autora zdjęć, w których operatorzy są uznawani w dalszym ciągu tylko za rzemieślników, jak również zająć się problematyką integralności działa audiowizualnego. Nieodłączną kwestią stały się również warunki pracy operatorów, które, ze względu na dążenie do coraz większych oszczędności, stają się z roku na rok coraz cięższe, czego wynikiem jest pogarszanie się nie tylko sytuacji materialnej i socjalnej autora zdjęć, ale również jakości dzieła filmowego.
W 2005 roku unikalnym wydarzeniem - po raz pierwszy w historii - Festiwalu było seminarium dotyczące praw autorskich i warunków pracy autorów zdjęć pod nazwą Camerimage Forum. Wzięli w nim udział przedstawiciele stowarzyszeń autorów zdjęć z takich krajów, jak: Anglia, Francja, Niemcy, USA, Brazylia, Belgia, Bułgaria, Węgry, Portugalia, RPA i Polska. Panel był możliwy do zrealizowania dzięki nieocenionej pomocy angielskiego (BSC) i niemieckiego (bvk) stowarzyszenia autorów zdjęć filmowych, a także Goethe Institut w Warszawie. Efektem tego spotkania jest deklaracja Międzynarodowego Zgromadzenia Operatorów Filmowych na Festiwalu CAMERIMAGE [International Assembly of Cinematographers on CAMERIMAGE]. W dokumencie tym autorzy zdjęć po raz pierwszy tak otwarcie mówią o tym, że ich zawód jest niedoceniany i żądają równych praw z reżyserem i producentem jako twórcy filmu. Wymiernym efektem tej deklaracji są działania, jakie od roku 2006 podjęły niemieckie stowarzyszenia twórców filmowych, polegające na wywieraniu nacisków na firmy producenckie w zakresie przestrzegania przez nie wcześniej wypracowanych kontraktów i taryf płacowych.
Kolejnym niezwykle interesującym problemem jest zagadnienie integralności dzieła filmowego a przerywanie go reklamami w stacjach telewizji komercyjnych. Podczas Camerimage 2005 organizatorzy przygotowali specjalny apel do władz Rzeczpospolitej Polskiej w tej sprawie, pod którym podpisała się większość uczestników CAMERIMAGE. Organizatorzy Festiwalu dalej badają to zagadnienie, zbierają opinie prawne, przeprowadzają konsultacje. Zmiany muszą nastąpić na poziomie prawa europejskiego, dlatego konfrontacje w tej sprawie powinny odbywać się na forum międzynarodowym, a idealnym miejscem do tego jest właśnie festiwal Camerimage.
DEKLARACJA CAMERIMAGE 2005, DOTYCZĄCA WARUNKÓW PRACY W PRZEMYŚLE FILMOWYM I TELEWIZYJNYM
30 listopada 2005 roku Międzynarodowe Zgromadzenie Operatorów Filmowych na Festiwalu CAMERIMAGE stworzyło deklarację, która ma być przedstawiona instytucjom rządowym, władzom zajmującym się pracą i bezpieczeństwem socjalnym, firmom producenckim oraz odpowiednim międzynarodowym grupom i organizacjom zawodowym.
- Warunki pracy przy filmach i produkcjach telewizyjnych na całym świecie znacznie się pogorszyły i osiągnęły poziom krytyczny, zatem konieczne jest natychmiastowe działanie.
- Potępiamy przesadnie długi dzienny czas pracy i niebezpieczne warunki pracy, na które narażeni są ludzie filmu i telewizji, i które często są sprzeczne z ich realnymi prawami.
- Wzywamy ludzi związanych z przemysłem filmowym i telewizyjnym oraz władze rządowe do wsparcia operatorów w ich próbach rozwiązania tych problemów.
- Oczekujemy zachęty ze strony organizacji związanych z filmem dla odpowiednich władz, które zakazałyby tych praktyk i przywróciły odpowiednie warunki pracy.
